Ali Altınkaya, DSİ 21.Bölge Müdürlüğü tarafından yapımına devam edilen Büyük Menderes Islah çalışmasının etkileri hakkındaki görüşlerini ilgililere aşağıdaki şekilde ifade etmiştir.
AYDIN VE BÜYÜK MENDERES PLATFORMU
---------------------0-----------------------
---------------------0-----------------------
Sayın Altınkaya’nın Büyük Menderes Nehri Taşkın Önleme ve Islah Çalışması Hakkındaki Görüşleri
“a- Menderesin kenarlarının bu derece (bir ila iki metre) yükseltilmesi doğru olmamıştır. Bu, bu ovanın oluşum felsefesini tersine çevirmek anlamına gelmektedir. Ovanın alüvyonlarla beslenmesinin önüne geçilmektedir.
b- Bu çalışma, Söke beylerine su yetiştirmek için mi başlatılmıştır, diye sorunca çok kızdılar, ama evet de diyemediler.
Savunmaları şu: Derinleştiriyoruz, genişletiyoruz, çoraklar süzülecek, taşkınlar olmayacak. Zannediyorlar ki Menderes böyle kalacak. Çeşitli tehlikeli virajlara dönemeçlere kaya dolgu yapılmasına rağmen çok değil 3 sene sonra Menderes tabanının yükseleceğini, 1- 2 m. lik setlerin adeta helva kadar Menderes’e dayanamayacağını göreceğiz.
Pek tabii siz de bilirsiniz ki, suyun derinliği arttıkça hızı artar, taşkın zamanlarında özgül ağırlığı da artınca bu kinetik enerjinin önünde durulamaz bir hal alıyor. Taşma menendinde iken çok ördek avladık. İçin için kükrer Menderes, adeta buradan kaçın der. O eski kışlardan olmadı daha. Eğer baraj da dolar da iki kapak açarlarsa bir hafta arayla 3-4 günlük sürekli yağmur yağarsa seyret sen cümbüşü. Yenipazar sular altında. Neden? Kurutma kanalından tahliye edilemeyecek, onun kapasitesinin çok üzerinde su kurutmaya gelecek diye düşünüyorum.
c) Biz Yenipazarlılar olarak bu işten mağduruz. Şöyle ki: Dürbünlerimiz eskiden diyelim ki 1 m.den suyu alırdı, şimdi ise bu setin üzerine traktör çıkmak zorunda, dolayısıyla o kadar çektiği suyu yukarı kaldırmak zorunda. Bu da enerji dolayısıyla mazot yani ek masraf demek.
Öğretiyoruz arkadaşlara; “seti demir boruyla geçin, alıcınızı oraya bağlayın” ama bu söylediğimiz de 500 YTL tutar, sistem çalıştırması da artık zorlaşıyor v.b. gibi.
Bu ilave masraflar bize, bol su Söke’ye ... Hayırlısı.
d) Bu çalışma sürecinde ve sonrasında av ve yaban hayatına müdahale edilmiş oldu. Menderes kenarındaki bitki örtüsü adeta kaldırıldı. Halen normal görünüme kavuşamadı.
e) Menderesin kenarındaki bu setlerin üzerinde güvenli bir ulaşım yapılamıyor. Risk dolu bir trafik. Yolda patinaja düşebilirsiniz, plaj kumu gibi olan yerler var. Su zamanı adam dürbününe yanaşmış, hadi geç bakalım, kime laf anlatacaksın.
f) Halbuki Söke’ye elbette su yetiştireceksin. Ama yolu bu değil. Ne yapıp edip Çine Barajını hazır hale getireceksin. Ek su ihtiyacını buradan karşılayıp , Menderesin eski yatağı hiç kimseye dert olmayacaktı. Fazla su gönderilince Menderes'in kesitine sığmayan su çevreye zarar verdiği için her halde böyle bir çözüm üretildi.
g) Bu çalışmada gözden kaçan iki nokta daha var gibi geliyor. Biri herhangi sebeple olursa olsun bir taşma anında suların nasıl çekileceği kendiliğinden eskiden mümkün oluyordu, şimdi ise bunu mümkün görmüyorum. O suyun içine iş makinanı gönderip çalışamazsın da.
İkinci husus şudur. Eskiden taşkın olduğunda mevcut göllerimiz yeni su ile dolar beslenirdi. Şimdi ise bu mümkün değil. Yer altı beslemesi olan göllerimiz hayatiyetini devam ettirebiliyor, ama yazın tarla sulamasında bunlarda ha kurudu, ha kuruyacak duruma geliyor. Bu göllerin mutlaka Menderes'ten istenildiği anda istenildiği kadar beslenebilir hale getirilmesi gerekir. Doğal hayatın bu göllerde sürebilmesi için gerekli olduğunu düşünüyorum.
h) Bu durumu düzeltmek için mutlaka bir çalışma başlatmalıyız. Bu çalışmada herkesin fikrine açık olarak bir planlama yapılmalı, kurumlar arası işbirliği yapılarak kusursuz bir projeye imza atmalıyız. Türkiye Cumhuriyetine yakışan budur.
Ali Altınkaya
Ali Altınkaya
